Karamsarlık Ve Hayatımızdaki Etkileri

“Her şey kötü olacak.”, “Hayatımda bir sürü engel çıkacak.”, “İstediğim hiçbir şey yolunda gitmiyor/gitmeyecek.”, “Çok gülersen, başına kötü bir şey gelir.” gibi cümleler kuran birini düşündüğümüzde karamsar bir düşünce yapısı olduğunu görmemiz çok da şaşırtıcı değildir. Bu kişiler durumları ve olayları negatif olarak değerlendirmeye meyilli ve geleceğe yönelik kötümser bakış açılarına sahiptirler.

            Her birey kendisi ve yaşamıyla ilgili planlar ve hayaller kurar. Geleceğini düşündüğünde zihninde bir takım senaryolar oluşturur. Karamsar kişiler ise bu durumlarda olumlu senaryolar geliştirmekte zorlanabilirler. Genelde zihinleri daha çok olumsuz tarafları düşünmeye alışık olduğu için de felaketle sonuçlanacak senaryolar üretmede çok daha iyidirler. Bununla birlikte, sürekli olarak bir şeylerin yolunda gitmeyeceğine dair yüksek kaygılara sahiptirler. Her an bir sorunla karşı karşıya kalacaklarına yönelik beklentileri vardır. Bu kişileri çok zorlayan bir diğer nokta ise her durum ve olay için kendilerinde bir sorumluluk hissetmeleridir. Örneğin, eğer bir konuda daha çok önlem alsaydı, başına kötü bir olay gelmeyecekti inancı baskındır. Ayrıca, bu olumsuzluğun hayatının devamında süreklilik göstereceği düşüncesi de zihinlerinin bir tarafında bulunur.

            Bu karamsar bakış açısının nasıl oluştuğuna bakacak olursak; bireyin çocukluğunda önemli figürler olan kişilerin de (ebeveynler, kardeşler, bakım verenler…) yüksek düzeyde karamsarlık ve endişe yaşadıkları bulgularına rastlanmıştır. Bu nedenle çocuk, küçük yaştayken dünyanın ve/ya insanların güvenilir olmadığına dair inanç oluşturmaya başlayabilir. Bunun dışında, kişinin hayatında yaşadığı zorluklar travmatik ve başa çıkmada yetersiz kalınmışsa geleceğe yönelik kötümser algılayış ve beklentiler daha çok görülebilmektedir. Karamsarlığın ruh halimize fazlaca olumsuz etkileri vardır. Yukarıda da bahsettiğim gibi, olaylar karşısındaki sorumluluğun tamamen kendilerinde gördüklerinden ve kötü bir şey olacak diye her an tetikte olduklarından dolayı anksiyete bozukluğu geliştirme ihtimalleri daha fazla olmaktadır. Ayrıca, başlarına hep en kötüsünün geleceğine ve işlerin bir türlü yolunda gitmediğine inandıkları için bu durum kişide umutsuzluk ve çaresizlik duygularına sebebiyet verebilir. Bunun sonucunda da depresif belirtiler etkisini daha çok hissettirmeye başlar ve hayattan doyum alma seviyesi oldukça düşer. Ruh hali dışında, ikili ilişkilerde de olumsuz etkilerinden bahsedebiliriz. Kişinin yakınları, olayları daha olumlu şekilde değerlendirmesine yardım etmek isterken ne kadar uğraşırsa uğraşsınlar, bu kişiler tekrar olumsuz dünya bakışına dönerler. Bu durum da yakınları için bir yerden sonra engelleyici bir hâl alır.

            Bu bakış açısıyla daha iyi başa çıkmak için, yapabileceğimiz en önemli şey gerçekçi bir gözle olayları ve durumları değerlendirmek olabilir. Kötümser bakmanın işlevini iyice anlayıp onları daha işlevsel hale getirmek kişiye çok daha yarar sağlar. Burada tabi ki hayata pembe gözlükten bakmaktan değil, olabilecek hem olumlu hem de olumsuz sonuçları birlikte ele almaktan bahsedebiliriz. Bunun dışında, algılama ve yorumlama buradaki en önemli etkendir. Hayat sadece siyahlardan, engellerden ve olumsuzluklardan oluşmuyor. O yüzden düşüncesel anlamda zihnimizi biraz daha esnek hale getirmek, üzerinde çalışılması gereken bir konudur. Aynı zamanda karamsar bakışa sahip olmak, çaresizlik duyguları sebebiyle bizi hareketsiz kılabilir ve bir engel karşısında çözüm üretmemize engel olabilir. Kendi gücümüze karşı olan inancımız negatif yönde etkilenebilir. Bu amaçla, sorunlar karşısında daha etkin baş etme stratejileri geliştirmek diğer bir hedefimiz olabilir.